محاورات مذهبی :آیا بگوییم اول خدا بعدشما یا بگوییم اول شما بعد خدا
- محاورات مذهبی : آیا بگوییم اول خدا بعد شما یا بگوییم اول شما بعد خدا
- عنوان این مبحث با همین پرسش مطرح می شود :آیا بگوییم اول خدا بعد شما یا بگوییم اول شما بعد خدا .آیا اول مستقیم از افراد قدر دانی کنیم و قدر دان آن ها باشیم؛ وبعد ازخدا یا اول ازخدا قدر دانی کنیم وپس از او ازمردم؟
- در توضیح روایتی را نقل میکنم که البته در مجموعه های روایی نیست ولی آن را به روایت قبول دارم به دلیل اینکه محتوایش اسلامی است وبا آیات قرآن و سایر روایات هم خوانی دارد وهرچند که در هیچ یک از منابع نیست اما جمله مشهوری است. وآن این متن است:« من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق»
- کسی که مخلوق را قدر دانی نکند و در باره کار های خوب مردم شکر زبانی نکند و به تعبیر عوامانه از ایشان تشکر نکند در حقیقت از خدا تشکر نکرده وقدر نعمت خدا را ندانسته و نسبت به خدا شکر زبانی نکرده است. بنابر این از نعمت محروم خواهد شد . نظم و نظام طبیعت به صورت اتوماتیک بر این امر استوار است که هر کس قدر دان باشد و شکر گوی هم چنان در نعمت خواهد بود اگر قدر نشناس و نا سپاس باشد و شکر گوی نباشد شکر رفتاری هم نکند بر حسب نعمتی که خدا به او داده خدا نعمت را از کفش بیرون می کند.
- یک مثال برای شکر رفتاری :کسی نعمت دارد؛ پول دارد ؛و همه چیز دارد ؛ولی برای خود لباس خوب نمی خرد واین نعمت را کتمان می کند؛چنین فردی ناسپاسی میکند و شکر رفتاری ندارد. یعنی یک رفتار شیرین ندارد که این شیرینی نعمت را اظهار کند و دیگران هم نعمت خدا را بر قامت او برازنده ببینند. این فرد اول خودش خودش را محروم می کند و بعد هم خدا او را محروم می کند و دیگر از نعمت خود،یعنی نعمتی که خدا به او داده استفاده نخواهد کرد.
- در این روایت معروف که نقل شد ابتدا قدر دانی از مخلوق است بعد قدر دانی از خالق . علتش این است که ما در میان سبب و مباشر اول مباشر را می بینیم بعد سبب را ، نباید اول سبب را ببینیم بعد مباشر را، چشم ماچشمی است مباشر بین نه سبب بین ؛که سبب ها ومسبب ها معمولا پنهان است . بنابراین اگر کسی چیزی به شما داد اول از او تشکر کنید بعد ازخدا .زیرا خدا ناراحت نمی شود که در مرحله بعد از او تشکر کنید ونعمت با ناسپاسی اولیه نسبت به خدا موجب محرومیّت نیست وحال آنکه ناسپاسی نسبت به مباشر موجب محرومیّت میگردد.برای اینکه در ظاهر این شخص منعم است ؛هرچند که در باطن منعم خداست. خدا ازچشم ماپنهان است و نادیدنی و این نادیدنی را در پنهان مورد تقدیر قرار میدهیم یعنی در دل و ذهنمان امّا،در ظاهر و به زبان از شخص و از مباشر قدر دانی می کنیم .
- مباشر کسی است که مستقیما و راسا و نمایان و آشکار به ما نعمت می دهد . دوست، پدر،مادر، یا هر فردی سوغاتی یا هدیه ای به هر مناسبتی برای ما می خرد ما ازشخص او تشکر می کنیم و میدانیم که این نعمت را خدا فرستاده و لی به دست این فرد ، اگر این شخص نبود چه کسی آن را به ما می داد؟ ازآسمان می افتاد توی خونه ی ما؟
- اگر خدا میخواست بدهد نمی توانست از طریق دیگر افراد بدهد ؟چرا تا به حال نداد؟ با همین اندک تذکر معلوم گشت که فردمنعم بشری خیلی نقش دارد واو مباشر است ونقش اصلی و اساسی دارد .ازاین رو می گوییم: اول شما بعدا خدا ، مردم از باب ترس یا بی ادبی و فاکتورهایی که خود ساخته اند،می گویند اول خدا بعدا شما (نه اول شما بعدا خدا )چرا ؟ چون در حقیقت اول خدااست؛ و خدا شما را مهربان کرد و خدا شما را فرستاد تا مهربانی کنید .بنابر این اول شما بعد خدا. ودانسته باشید که خدا صبر و حوصله دارد اگر درمرحله دوم از او تشکر کنیم ، ناراحت نمی شود. و این آدم است که ناراحت میشود .وقتی نعمتی دریافت می کنی اگراول بگویی خدایا شکرت و نقش مباشررا نادیده بگیری ؛ از نعمت های وی محروم میشوی.او زحمت کشید رنج دید و هدیه ای فرستاد واگر او نبود هدیه ای هم درکار نبود. ما نیز بایدجانب انصاف را رعایت نماییم واورا مقدم بشمریم .