فهرست موضوعی پژوهشها؛مهمترین آثار
از وقتی قلم به دست گرفته ام تا الان که دوم آگست ۲۰۱۶ برابر با دوازدهم مرداد۱۳۹۵ است،حدود ۵۰۰ عنوان مطلب ،کتاب ومقاله وپایان نامه ورساله تهیه کرده ام. در سه دوره متناوب ،شماری از این نوشته ها منتشر شده است. نوبت اول ،سه سال درکرمانشاه(از ۱۳۶۲تا۱۳۶۵) نوبت دوم، شش سال در تهران (از۱۳۷۱تا۱۳۷۷) نوبت سوم، هفت سال درقاین(از۱۳۸۷تا۱۳۹۳).
شماری ازآنها مورد نقد وتفسیر اهل قلم قرار گرفت وتعدادی نیز به زبانهای دیگر ترجمه شد.چندین عنوان مهم از پژوهشهایم توسط دادگاه ویژه روحانیت مصادره گردید.برخی از مقاله ها وکتب ام ازدفاترروزنامه ومجله وخانه ام سرقت شد،فقرات دیگری به دلیل سهل انگاری خودم از دست رفت. وشماری ازآنهارا دیگران به نام خودمنتشرکردند. سال ۲۰۰۳الباقی آنهارا دریک فهرست(به صورت الفبایی،گنجاندم،ریز ودرشت،ازسیرتا پیاز)؛واینک برآن شدم تا فهرستی موضوعی ومختصر ازآنها تهیه کنم وعلاوه بر نوشتن این فهرست موضوعی،چکیده اش را به صورت فایل های صوتی کوتاه،برای دوستان وطالبان این عناوین ارسال نمایم.هم چنین یک فهرست ازحجم وکمیت مطالب خویش تهیه کرده ام وعلاوه برحفظ بقیة السیف،نیزازهمه آنها عکس گرفته ام.
مونترال- دوم آگست۲۰۱۶
موضوع اول –#ff00ff;”>پژوهشهای قرآنی
برخلاف قاطبه اهل علم وبر خلاف رویه حوزه های علمیه مسلمان ها،پژوهش راازقرآن آغاز کرده ام.اولین مقاله ام را درسال ۱۳۵۹-۱۹۷۹ نوشتم.سراغ ترجمه روان وآزاد ازسلیقه ها، رفتم ؛ویک ترجمه مناسب مخاطب امروز قرآن به زبان فارسی،تهیه کردم.سپس برای توضیح وشرح این ترجمه، قرآن را تفسیر نمودم.اینک چندین هزارصفحه ویرایش شده افزون برفیشهای نیازمند ویرایش،ازپژوهش های قرآنی خویش دراختیار دارم وعمده آنهارا تایپ کرده ام. این عنوان هارا برای شما،برگزیده ام:
الف- شناخت قرآن؛مشتمل بر مطالب کلی درباره نزول،گردآوری،روش تفسیر و.مکاتب مفسران وغیره.
ب-ترجمه ساده قرآن
ج- تفسیرقرآن،متناسب با پسند دو طیف از مخاطب قرآن:برای مخاطب خاص ومخاطب عام.
د- مقدمه ترجمه قرآن
ه- مقدمه تفسیر قرآن که دراین دو عنوان به شرح روش خود، وانتقاد از روش مفسران ومترجمان دیگر، پرداخته ام.تصمیم دارم هریک را به تنهایی یا این دومقدمه را باهم وجدا از تفسیر قرآن منتشر کنم
و-بررسی عناوین مهم اعتقادی مطرح شده درقرآن مانند:داستان آفرینش-دنیا وآخرت-تفسير آيه ۳۴ سوره النساء – نسخ وتاویل؛ که اینهارا جداگانه وبا سبک بی سابقه یا بسیار کم سابقه ای،مورد پژوهش وارزیابی قرار داده ام.
ز-حقوق زنان ومطالب دیگری هم درباره آنان ازنگاه قرآن.نمونه منتشر شده: آيا خطاب قرآن متوجه مردان است؟ (م- زنان)-بررسی کلمه رجال در قرآن( زنان شماره ۶۱ نقد و پاسخ)
ح-استخراج علم اصول الفقه ازقرآن؛ واولین پژوهش ام در این موضوع، سال ۱۳۶۵ صورت اتمام یافت.
ط- مانيفست ترجمه قرآن؛ که باحذف مکررها به صورت مطلوبی درآمده است.
ی- الميزان فی الميزان(نقدی بر تفسیر المیزان،نوشته روانشاد سید محمد حسین طباطبایی فیلسوف مشهور معاصر)
ک- تفسير حضرت محمد عليهالصلاة و السلام
ل- تفسير علی عليه السلام
م- تفسير جعفر بن محمد عليه السلام
ن- آيات الاحکام
س- واژه نامه قرآنی؛در نوع خود از کتب حائز اهمیت محسوب اش میکنم وفکر میکنم خیلی حرف ها برای گفتن وپذیرفتن دارد.
موضوع دوم-#ff00ff;”> معارف اسلام یا علم کلام
درحوزه معارف وکلام دینی مطالب نو وتحول آفرینی گرد آورده ام.برخی ازعناوین این پژوهش عبارت است از:
الف-تاریخ معارف وکلام اسلامی
ب-معارف،مهمترین ارقام واقلام
ج-امامت؛رهبری، وفروع آن.نمونه منتشر شده ؛ کتاب :حيات بعد از مرگ(۱۳۶۴ که درقم چاپ وتوسط انتشارات ناصر توزیع شد).مقاله ها: امامت و پيشوائی مسلمين (روزنامه اطلاعات ۱۳۶۳) – -بحثی کوتاه پيرامون ولايت فقيه در اسلام (روزنامه اطلاعات سال ۱۳۶۳) – دين،زنان،جنگ و صلح( م -پيام زن) – زنان؛تحصيلات و برداشتهای دينی (پيام زن) – اسلام بنيادگرا،گزينش طالبانی (روزنامه جامعه شماره ۷۷ تحت عنوان شما اگر جای من بوديد منتشر شد سپاه پاسداران شکایت کرد وزندانی شدم و..)
نمونه ها:اسلام ناب- اسلام فرعون ساز- اسلام و حقوق بشر- اسلام تروريست- اومانيسم و اسلام- اسلام،سنت و مدرنيته (که قرار بود با کمک دکتر ن-ی درفرانسه منتشر گردد) -امامت علی بن ابی طالب (ع)نظريه ها و کارکردها( بر پايه نهج البلاغه) – جبر واختيار- دولت،دين،دنيا- دين (اسلام) -دين اسلام؛تاريخ تعاليم و احکام- دين،خشونت و تسامح- دين،زنان،جنگ و صلح( م -پيام زن)- دين و تفسيرهای موجود،سرمايه ای که مرتب زيان می دهد-
موضوع سوم-#ff00ff;”> فقه
شماری از عناوین پژوهشی ام بر محور فقه،عبارت اند از:آرايش زنان از نگاه اسلام- ارتداد- ازدواج موقت (بررسی تحليلی آرای فقهی ميرزا ابوالحسن شعرانی) ازدواج موقت،پيامدهای خوب و بد(بررسی اجتماعی)- امام خمينی و تجديد نظر در فقه ، برای کنفرانس اندیشه اسلامی (تهران،سازمان تبلیغات۱۳۷۱)- تاريخ فقه و طبقات فقيهان- تصحيح ترجمه فارسی مستند تحرير الوسيله حضرت آية الله العظمی امام خمينی جلد اول کتاب القضاتأليف مرحوم حجة الاسلام مطهری (ترجمه مرحوم هاشم نوری) ۱۳۶۴ ناشر:مترجم- پاسخ به سه سوال ايران فردا شماره ۴۳ ۱۳۷۷-حاشيه بر عروة الوثقی-حاشيه بر شرايع الاسلام-حاشيه بر وسائل الشيعه- خمس و زکات (رساله ای در خمس و زکات،برای موسه در راه حق)- فقه بنيادگرا (تحجر و فقيهان)- فقه سنتی و مشکلات عصری اش- فقه،قانون اساسی؛امکانات و توانايی ها (به منظور اصلاح حقوق زنان)- فقه نيرنگ و نيرنگهای فقهی (فقه الحيله)- فقه و حقوق کودک (با تکيه بر روی حقوق دختر بچه ها)- فقه و نظريه های دولت- فقه امامی،طرحی برای خروج از بن بست- قواعد فقهی (مجموعه يادداشتها و فيش ها) علم فقه (کليات،مسائل عمده،فلسفه…)- علم قاضی آيا از ادلّه اثبات است؟- میزان اعتبار اقرار.
موضوع چهارم – #ff00ff;”>حقوق زنان
در حوزه حقوق زنان کتاب ها ومقاله های زیادی نوشته ام ،از جمله :اذن و اجازه شوهر-ارث بردن زنان- اسير گرفتن زنان -برابری از نگاه دين (برابری زنان و مردان از نگاه دين)- برابری از نگاه فقه اسلامی(برابری زنان و مردان از نگاه فقه) ؛بررسی فقهی- اجتماعی- برابری از نگاه فلسفه (برابری زنان و مردان از نگاه فيلسوفان)- برابری از نگاه متکلمان مسلمان -برابری يکی از اصول فمنيسم (مجموعه يادداشتها و فيش ها)- برابری ديه زنان*- بررسی فقهی تعيين سن مناسب برای ازدواج- پرسشهای زنان- تفسير روايات زنان- تعدد زوجات- تمکين- پيوند زناشويی از نگاه اسلام- حقوق جنسی برابر- حقوق زنان؛اصول و تئوريهای اساسی پنهان و آشکار- خشونت جنسی- خشونت عليه زنان- رياست خانواده (رياست مرد)- زن ؛ برابری ، تصوف وعرفان -زن در آثار مطهری -زن در انديشه های دينی معاصر از ذهنيت تا واقعيت- زنا و اعمال منا فی عفت – زنان؛ (مجموعه فيش ها و يادداشتها)- زنان؛پاکدامنی،وقاروحفظ ظاهر -زنان؛(مجموعه مآخذ،منابع،تيترها) دفتر اول- زنان؛حبس در خانه- زنان در روايات اسلامی (فقه و احکام) زنان در روايات اسلامی (سياست و …) -زنان در انديشه دينداران (وقتی که مردان چهره می نگارند) زنان؛شخصيت و هويت مستقل، نگاه ها و نظريه ها -زنان عرب پيش از اسلام- زنان عرب مسلمان- زنان مسلمان ايران- سکس؛فقه وتاریخ اسلامی- قضاوت زنان (نقد آية الله معرفت که قسمت دوم اش در دفتر مجله دادرسی مفقود گردید…)- کنوانسيون رفع تبعيض از زنان،موافقتها و مخالفتها (فقهی و سياسی،برای یونیسف)- گواهی دادن زنان؛چرا نابرابر؟ (نقدی بر سخن آية الله بجنوردی) مهريه زنان و فقه اسلامی- نظام حقوق زن در اسلام،عصری يا ابدی؟(نقد کتاب نظام حقوق زن در اسلام اثر استاد مرتضی مطهری)- نکاح آيا معامله است؟ نبوت (پيامبری) زنان- شناخت مسائل زنان(يا اللّه وارد ميشويم! ) شهادت زنان (گواهی دادن برای …) .
#ff00ff;”>منتشر شده ها:
اجتهاد ومرجعيت زنان( مجله زنان)- اجتهاد،افتاء و مرجعيت زنان (مجله پيام زن،متفاوت)-بنیادگرایی؛گزینش طالبانی(با تیتیر:اگر شما جای من بودید در روزنامه جامعه هفتم خرداد۱۳۷۷ منتشر شد) به جای تمديد،در قانون تجديد نظر کنيد (م-زنان)- تطبيق فمنيسم با مسائل دينی اسلامی(ن- بنياد پژوهشهاِی زنان،۱۹۹۹،امریکا)- جايگاه زن در فقه کيفری اسلام ( م- زنان)- چرا بنويسم؟( م- زنان ش ۱۰۰)- حقوق زنان از اصرار تا اصلاح (م- جامعه سالم)-خوب شد که جای من نبودید(پاسخ به مدیر حوزه علمیه قم در ارتباط با مقاله اگر شما جای من بودید؛رزنامه جامعه نهم جولای۱۹۹۸) -خون بهای زنان؛چرا نابرابر؟ (م- زنان)- داوری زنان در اختلافات خانوادگی (م- زنان) -دخترم جان من و جان تو (قصاص و ديه زنان؛م- جامعه سالم)- دودیدگاه (م- زنان و ر- رسالت)-زن،به ديده عقل و کمال (نقدی بر کتاب زن درآیینه جلال وجمال از آیة الله عبد الله جوادی آملی؛م- زنان) -زن امروز ،مرد ديروز ،دکتر کيهان نيا،چاپ..پاسخ به پرسشهای نويسنده – زن مقتول آيا از مرد قاتل هم کمتر است؟( م- زنان)- زنان؛تحصيلات و برداشتهای دينی (پيام زن)- زنان در جامعه مدنی(نشر قطره ۱۳۷۷ چاپ اول و دوم)- زنان؛جنسيت و اسلام( م- پيام زن) زنان ومردان؛مشکل روابط(ماهنامه نسیم قهستان)- سيمای زن در نظام اسلامی(نقدی بر کتابی با همین عنوان از آیة الله احمد آذری قمی؛ م- زنان)- ضرورت انقلاب در روش (بازخوانی روش شناخت حقوق زن در اسلام ، ايران فردا شماره ۴۱ اسفند ۷۶)- ضرورت تحول در حقوق زنان (مصاحبه با مجله حقوق و اجتماع آذر ۷۷ )- طبق کدام قانون هزينه درمان بيماريهای سخت زوجه به عهده شوهر نيست؟ (م- زنان) -طلاق،ديدگاه و نقد ماده۱۱۳۳ قانون مدنی ايران (م- زنان)- قضاوت زن (مجله زنان)- فقه،زن و ارزشها… (م- زنان)- کتک زدن زنان يکی از آثار رياست مردان ( م- زنان)- مبانی فقهی ديدگاه برابری در طلاق (م-پيام هاجر)-مستشاری زنان (م-پيام زن)- من از مدعيان اسلام،واهمه دارم (م- جامعه سالم)- منطق سلطه يا سلطه منطق (نقدی بر نقد آیة الله محمد یزدی:زنان)- پاسخ به انتقاد روزنامه رسالت (زنان: و اما پاسخ ما).
زنان –متفرقه
کتابشناسی،حجاب (م- پيام زن) کتابشناسی زنان،کنترل مواليد( م -پيام زن) کتابشناسی زنان( کتابی مفصل..) کتابشناسی مادر(م – پيام زن)
موضوع پنجم – #ff00ff;”>حقوق کودک
در حوزه خالی حقوق کودک پس از انقلاب ۱۳۷۹ ایران،این موضوعات را تحقیق کرده ام :بلوغ (مجموعه فيش ها و يادداشتها) -بلوغ از نگاه فقيهان امامی- بلوغ دختران فقهی يا طبيعی(م- زنان)- بلوغ،ولايت،مبانی فقهی و متدهای استنباط(روزنامه کار و کارگر)-حضانت کودکان در بن بست اختلاف نظرها( م- زنان؛ وسال ۱۳۷۶یونیسف تهران این مقاله را به انگلیسی ترجمه کرد)- رساله های فقهی،بلوغ دختران به کوشش مهدی مهريزی قم،واحد فقه و حقوق مرکز مطالعات و تحقيقات اسلامی، نوبت اول، بهار ۱۳۷۶ ص ۳۱۱ تا ص ۳۲۲(بلوغ دختران، فقهی يا طبيعی؟ )- فرزندان نامشروع- کودک،سن کيفری و فقه اسلامی – کودک،ولايت قهری و نظريه های فقهی(که قسمتی منتشر اما بخش اعظم آن ازروزنامه سلام سرقت شد؟)- کودکان؛آزادی عقيده و بيان- کودکان؛تربيت و آموزش- ولايت بر فرزند- ولايت پدر،مفهوم و دامنه به علاوه نقد و پاسخ نويسنده به ناقد( م- زنان؛ یونیسف نیز به انگلیسی ترجمه کرده است.- ولايت پدر،مادر،جدّ پدری (مجموعه فيش ها و يادداشتها)-
موضوع ششم –#ff00ff;”> تاریخ وادبیات
اسلام و شعر(مقدمه شرح حال زيب النسا )- اسماعيليان قاین(قبلا با عنوان اسماعیلیان قهستان)- مصاحبه با سيدمحسن سعيدزاده(طلوع قاینات،شرح حالی از نویسنده) بزرگان حوزه قاين(سمینار روحانیت خراسان جنوبی ۱۳۸۷) -بزرگان قائن جلد اول ۱۳۶۹ (چاپ شده) بزرگان قاين جلد ۲(چاپ نشده)بزرگان تا جلد ششم(فيش وياد داشت.)- تشبيب(غزل سرايی براي زنان،چاپ سازمان تبليغات اسلامي ۱۳۷۳)- پيشينه محاورات و تفاهمات کلامی دين *-تاريخ قاين (قهستان مهد آزادگان)درسه جلد که جلد اول در سال ۱۳۷۱ چاپ شده- تاريخ مطالبات حقوق زنان- تاريخ فقه و طبقات فقيهان- تاريخچه تعزيرات حکومتی(م- ناظر)- – جايگاه زنان در مشروطه(م-پيام زن: زنان در مشروطه) – رابعه،شکوه ادب پارسی (م- پيام زن) زيب النساء چهره مخفی ادب پارسی (ايران) (م- پيام زن)- شعر از نگاه دين و فقه دينی- لاله کوير (پادشاه خاتون…) (م- پيام زن)- ماه شرف خانم (مستوره کردستانی) (م- زنان)-مهستی گنجوی- ليلی و مجنون- يادداشتهايی درباره حافظ و مولوی (سبک شناسی،شخصيت شناسی-حافظ،معجزه ادبيات فارسی(زورق معرفت)- درسهائی از مثنوی- مثنوی؛شرح کوتاه-
موضوع هفتم –#ff00ff;”>سیاست ؛حقوق اداری
در سه شاخه از حوزه سیاست : کلیات؛حقوق اساسی؛ وحقوق اداری ،این مقاله هارا نوشته ام:آزادی زن در دوره محمد ص (ن- روشنگران ۱۳۷۳ که اجازه انتشار نیافت وسر از…درآورد)- اعمال تخفيف (مجازات) از سوی شعبه های عالی تجديد نظر سازمان تعزيرات( م-ناظر) -اعمال تخفيف در تعزيرات حکومتی…(م- ناظر) بگذاريد خدا در آسمان بماند!(م-جامعه سالم)-بندی ديگر (دفاع از حقوق زنان ممنوع) (م- زنان) بندی برای پنج نفر (در روزنامه سلام تاريخ ۸/۲/۷۷چاپ شد) –بنيادگرایی- پيشينه تاريخی آموزش زنان (م- پيام زن)- -تعزيرات حکومتی،انگيزه ها(م- ناظر)-تعزيرات حکومتی تفسيرها و نظرها (ناظر شماره ۱۷)- تعزيرات حکومتی،سازمان تشکيلات وظايف و اختيارات- (م- ناظر) تعزيرات حکومتی و نظارت بر بازار ( م- ناظر)- تروريسم مذهبی (تروريسم مذهبی: تجديد نظر در کتاب ياد شده) -ترور نويسندگان،تاريخچه- جامعه مدنی و جوانان.تهران نشر قطره ۱۳۷۶،پاسخ به پرسشهای ناشر- جايگاه شورای نگهبان در قانون اساسی ايران-جهان اسلام در ميانه سالهای۴۱۳-۳۳۳ ه.ق (سمينار هزاره شيخ مفيد –قم)- دو ديدگاه؛حقوق صنفی( م- ناظر) – روحانيت شيعه در دنيای سياسی امروز(م پيام حوزه باتغيير نام)- سيستم قضايی،طرح فقه اسلامی- شبکه از توليد تا مصرف،۵۶ ص تايپ شده (برای سازمان تعزيرات حکومتی- فهرست مشاغل و دانش های زنان دوره محمد «ص» (چند قسمت ازآن درمجله پیام زن،منتشر شد) گذری بر پيشينه تهاجم فرهنگی( م- پيام زن)- مجمع تشخيص مصلحت نظام آيا قانونگذار؟ -مسيونرها(برای سازمان تبليغات اسلامی قم ۱۳۷۲)- مجموعه کامل قوانين و مقررات تعزيرات حکومتی -مشروعيت کنترل بازار توسط دولت( م- ناظر)- نرخ گذاری،ديدگاه های گوناگون در فقه( م- ناظر ور- کيهان)- نگاهی به پيشينه تعزيرات حکومتی (م- ناظر)- نمونه ای از دستورالعمل محتسبان( م- ناظر)-
موضوع هشتم –#ff00ff;”> اقتصاد وتجارت؛حقوق صنفی،حقوق اقتصادی
بانک داری،غير اسلامی(پديده ای عرفی در دنيای مادی)- پرداخت مهريه به نرخ روز،نظرها و فتواها- دين و توسعه- عوامل موثر در افزايش نرخ ها (بررسی فقهی) (م- ناظر)- قاچاق،تعريف،تقسيم بندی( م- ناظر)- مجازات اشد در تعزيرات حکومتی(م- ناظر)- مستثنيات دين،ضابطه و مفهوم(م- ناظر) -مسلمانان و حقوق اداری…( م- ناظر)- معنی و ضابطه مشمول بودن (م- ناظر)
موضوع نهم –#ff00ff;”>اجتماع،جامعه دینی
آئين های مردگان –محرم وآئین های ماتم(طلوع قاینات)- محرم :آئين سياهپوشی؛ روايت ها، وفتواها(طلوع قاینات) شبهات، را درپستوی ذهن نگهداريد؛به روشنی نياوريد(پاسخ به انتقاد امام جمعه شهر ویکی ازوعاظ؛طلوع قاینات) سنت های مردمی، درتاریکی قربانی میگیرد(نسیم قهستان)
امر به معروف و نهی از منکر (گفتارهای کوتاه؛نشريه ناظر)- امر به معروف و نهی از منکر، دين و حکومت دينی (بررسی نظريه امام خمينی و ابن تيميه و مقايسه آن ،برای دانشگاه تربيت مدرس سال ۷۷-۷۶) تجاوز عنفی به دختر بچه (ر-سلام)-زنان فراتر ازخطر(جامعه سالم اردیبهشت۱۳۷۶)- مصافحه مردان با زنان (دست دادن)-نوروز در فرهنگ دينی(برای ستاد تبلیغات اسلامی کشور آذربایجان)-
موضوع دهم – #ff00ff;”>اخلاق،تدبیر زندگی
از علی آموز(کتاب )-ادبنامه-کوله بار زندگی- چهل ستون زندگی-کتاب کفر وایمان
موضوع یازدهم –#ff00ff;”> عرفان
شرح حالِ سيّد محمّد نوربخش قاينی فقيه وعارف مشهور دوره تيموری(تحليلی،مفصّل وپر مأخذ)- نقد کتاب خيراتيه برای مجله نور علم-عرفان طبیعی
موضوع دوازدهم –#ff00ff;”> علم اصول(الفقه)
ا صول قرآنی- اصول الفقه (متن درسی برای یک گروه دانشجویی زیر نظر خانم مهرانگیز کار)- اصول الفقه (مسائل،قواعد،…جديد) -اصول الفقه (مجموعه يادداشتها و فيش ها)- عرفان زنان- عرفان و تصوف-
موضوع سیزدهم – #ff00ff;”>حدیث شناسی،رجال ودرایه
حديث شناسی (کليات و اصول)- نهج البلاغه (يادداشتها و فيش ها) چهل حدیث زنان-خاتون نامه-صدفرمان- -تفسیر روایات(مهمترین روایت هایی که درمیان مردم مورد عمل قرار گرفته واز شیوع وشهرت بسیاری برخورد است وبا فرهنگ مردم عجین شده است)روانشناسی اختلافی زنان ومردان-
موضوع چهاردهم –#ff00ff;”> فلسفه ومنطق
منطق صوری(ترجمه،باب اول)-فلسفه فقه(کتاب)-ماهیت وحی-درس فلسفه فقه(متن تایپی برای شماری از دانشجویان،تهران دفتر مجله زنان،۱۳۸۲؛ فایل صوتی برای ..)
موضوع پانزدهم – پژوهشهای محلی(دایرة المعارف قاین)
درموضوع پژوهشهای محلی یا شهرنامه نگاری، یک مجموعه وسیع وبزرگ در اختیار دارم. ازاول کار نام آنرا دایرةالمعارف قاین گذاشتم.این کار محصول سی سال تلاش نظری وعملی( درکتابخانه ها وشهرها وروستاها وحتی کشورهای دیگر) است.گنجینه دایرة المعارف قاین دارای مقدار نسبتا زیادی عکس،فیلم،صوت، وسند است؛وحدود بیست هزار برگ مطلب وفیش تحقیقی دارد. دوجلد از این مجموعه درسالهای ۱۳۶۹ و۱۳۷۱ منتشر شده است.پس ازآن عده ای از همشهریان وشهرودان سایر شهرهای هم جوار کتاب ها ومقالات ارزنده ای نوشتند.اما همچنان گوی سبقت هم به لحاظ کمیت وهم کیفیت ازآن دایرة المعارف قاین است.